Nhớt là một phần không thể thiếu đối với các loại động cơ 2 thì hay 4 thì, nhưng đâu sẽ là nhớt phù hợp với điều kiện cũng như nhu cầu sử dụng cho dòng xe mình đang sở hữu. Chatxe.net chia sẻ đến bạn đọc bài viết các thông số ghi trên mỗi chai nhớt, hi vọng đây sẽ là thông tin bổ ích.

Như chúng ta cũng đã biết các tính năng của dầu nhớt là để bôi trơn, chống ăn mòn cao, hạn chế tình trạng ăn mòn các chi tiết kim loại trong hệ thống. Tùy vào vùng miền có thời tiết khí hậu sẽ khác nhau nên nhiệt độ hoạt động của động cơ cũng từ đó thay đổi liên tục.

Để thích ứng với nhiệt độ, khí hậu khác nhau các vùng miền mà nhà sản xuất có những chỉ số (hay gọi cấp nhớt) thích ứng cho từng khí hậu nhất là tại thị trường Việt Nam và tăng khả năng chống gỉ vượt trội nhờ có lớp chống ăn mòn.

Chỉ số các cấp nhớt giúp tạo độ ổn định nhiệt cao và chống oxy hóa  trong những điều kiện  hoạt động khắc nghiệt nhất của máy móc., chống tạo bọt hiệu quả, ngăn không khí lẫn trong dầu làm phá hỏng màng dầu bôi trơn nhờ các chất phụ gia có trong dầu.

1. Nhớt dùng xe tay ga Top One (Xut xứ: USA) 10w30 (lon màu cam)
   
2.  

3. 1. Chỉ số tiêu chuẩn của dầu nhớt ghi trên các lon ( chai) nhớt

Nhiều người thường thắc mắc các chỉ số như SAE 20W-40 rồi  API SF, SG…. được in trên vỏ xô, thùng dầu của các hãng nhớt như: Motul, Top One, Ipone, Liqui Moly, Castrol.., của máy móc có ý nghĩa gì? Chúng ta hãy cùng nhau nghiên cứu các tiêu chuẩn liên quan tới dầu nhớt sau đây.

API (American Petroleum Institute): Viện dầu khí Hoa Kỳ.

Cấp chất lượng của API cho động cơ chạy xăng là chữ “S” (Service/Spark) đầu ví dụ: SA, SB, SC, SE, SF, SG, … cho đến cấp chất lượng SM (đụng nóc), hiện tại chỉ có mỗi dầu nhớt dành cho xe máy / xe hơi mới có cấp chất lượng đụng nóc này. Còn các dầu nhớt thông dụng cho xe máy thường là SF, SG...SL. Trên động cơ diesel ký hiệu là chữ “C” (Commercial/Compression) đầu ví dụ: CA, CB, CC, CD, …Người ta vẫn thường gọi chỉ số này là Phẩm chất nhớt hay Cấp nhớt, cấp nhớt càng cao thì phụ gia càng nhiều và cao cấp, đáp ứng các yêu cầu khắc nghiệt của các chi tiết máy xe đời mới.

Như vậy trên mỗi chai (lon)  dầu nhớt động cơ ở Việt Nam bắt buộc phải ghi tiêu chuẩn API, và sau chữ cái API là hai chữ cái in hoa (Ví dụ : API SG hoặc API CF). Chữ cái đầu tiên là S hay C là chỉ dầu nhớt cho động cơ xăng hay dầu. Chữ cái thứ hai thể hiện cấp chất lượng theo thứ tự tăng dần của bảng chữ cái A,B,C ...Nói như vậy có nghĩa là với động cơ xăng cấp API / SJ có chất lượng cao hơn API / SF, hay với động cơ dầu API / CF sẽ cao hơn API / CD .

Đây là tiêu chuẩn phân loại theo hệ thống mở. Nghĩa là chất lượng càng phát triển thì chữ cái càng đi về phía cuối bảng chữ cái để đáp ứng những đòi hỏi khắc nghiệt của những động cơ hiện nay hay những quy định về khí thải để bảo vệ môi trường .

Tiêu chuẩn này do Viện Dầu mỏ Mỹ xác định nên là quy trình nghiêm ngặt và tốn kém. Nhà sản xuất phải trả chi phí này tùy thuộc vào cấp API định đăng ký. Đầu tiên hãng nộp hồ sơ, mẫu dầu và chi phí. Sau đó các mẫu thử nghiệm trên động cơ và xét nghiệm tại phòng thí nghiệm của nhà chế tạo động cơ. Cuối cùng API đánh giá kết quả và cấp chứng chỉ.

+ Sau khi API cấp chứng chỉ thì tên sản phẩm được niêm yết trên website của cơ quan này và nhà sản xuất được quyền in nhãn hiệu chất lượng API lên nhãn bao bì sản phẩm. 

+ Để đáp ứng yêu cầu của các loại xe hiện nay, cần lựa chọn các cấp chất lượng càng cao càng tốt như API SL ; SM hay SN , SJ... Các nhà sản xuất thường dùng màu nắp, màu bao bì hay màu nhãn khác nhau cho các sản phẩm có phẩm cấp khác nhau. Tất nhiên có sự chênh lệch về giá cả (nhiều khi là khá lớn) cho các phẩm cấp khác nhau.

1. Nhớt dùng xe tay côn Top One (Xuất xứ: USA) 20w50 (lon màu xanh dương)

2. SAE (Society of Automotive Engineers): hiệp hội kỹ sư tự động hóa

- Để dễ hiểu thì các công ty dầu nhớt gắn liền với tiếng Việt cho dễ nhớ là “Độ nhớt”. Độ nhớt phân ra làm 2 loại: đơn cấp và đa cấp.

2.1.Đơn cấp

Ký hiệu SAE 40, SAE 50: độ nhớt giảm nhanh theo nhiệt độ dầu. Ở môi trường Việt Nam hoàn toàn có thể sử dụng loại dầu này. Tuy nhiên, khi máy còn nguội, dầu sẽ hơi đặc và không được bơm tốt lên các chi tiết máy, khả năng giải nhiệt của loại dầu đơn cấp cũng rất kém.

Loại dầu này thường được dùng cho các loại động cơ 2 kỳ, máy cắt cỏ, máy nông nghiệp, công nghiệp… hay để người sử dụng pha vào các phụ gia đặc biệt.

2.2.Đa cấp

Ký hiệu SAE 20w-40, SAE 15w-40: độ nhớt của dầu theo nhiệt độ ổn định hơn so với dầu đơn cấp. Hơn nữa, độ loãng của dầu vẫn đảm bảo dù nhiệt độ thấp, do đó việc bơm dầu bôi trơn khi máy “nguội” sẽ tốt hơn…

Độ nhớt đóng vai trò quan trọng trong tính chất của một loại dầu động cơ. Nếu đánh giá theo độ nhớt của SAE, dầu có chữ “W” là loại đa cấp, dùng trong tất cả các mùa. Hệ thống phân loại của SAE khá phức tạp, nó liên quan tới nhiều khái niệm khác nhau. Tuy nhiên, có thể chỉ ra những yếu tố chính. Đối với dầu đa cấp, sau chữ SAE là tiền tố như 5W, 10W hay 15W, 20W.

Những số đứng trước chữ “W” (Winter: Mùa đông) dùng để chỉ khoảng nhiệt độ mà loại dầu động cơ đó có độ nhớt đủ để khởi động xe lúc lạnh. Để xác định nhiệt độ khởi động theo ký tự này, chỉ cần lấy 30 trừ đi các số đó nhưng theo nhiệt độ âm. Ví dụ, dầu 10W sẽ khởi động tốt ở -20ºC, dầu 15W khởi động tốt ở -15ºC.

Các loại dầu động cơ ở các nước hàn đới thường là loại 5W, 10W, 15W nhưng đa số các sản phẩm ở Việt Nam chỉ là loại 10W, 15W hay 20W. Mặc dù không có ý nghĩa quan trọng khi khởi động vì thời tiết ở Việt Nam thường không quá lạnh, nhưng để đạt được các yêu cầu khởi động lạnh, các nhà sản xuất phải thêm vào các chất phụ gia nên dầu có số càng nhỏ thì càng đắt. Loại 10W, 15W và 20W có mức giá trung bình nên được các hãng dầu nhờn nhập về hoặc sản xuất ở Việt Nam.

Đứng sau chữ “W” ở loại dầu đa cấp có thể là chữ 30, 40 hoặc 50. Thông thường, số càng to thì độ nhớt càng lớn (đậm đặc của dầu nhớt) và ngược lại.

Đây là ký hiệu độ nhớt tương đương khi ở nhiệt độ làm việc. Ví dụ với nhớt 10W40, khi ở nhiệt độ thường thì khá loãng, tương đương dầu SAE 10, nhưng ở mặt tiếp xúc các chi tiết máy có  nhiệt độ cao, thì nhớt sẽ kéo màng với độ nhớt tương đương dầu SAE 40.

- Xu hướng hiện nay của các nhà chế tạo là khuyến nghị các loại dầu nhớt động cơ đa cấp và có độ nhớt thấp để sử dụng cho các vùng khí hậu khác nhau kể cả ở những nước có khí hậu nhiệt đới.

Phân cấp độ dầu nhớt

3. JASO (Japanese Automotive Standards Organization): Tổ chức chứng nhận tiêu chuẩn ô tô của Nhật Bản.

JASO T904 được áp dụng cho các động cơ xăng 4 thì, và đặc biệt cho động cơ xe máy. Các tiêu chuẩn JASO T904-MA và MA2 được thiết kế để phân biệt dầu nhớt đáp ứng yêu cầu làm việc với bộ ly hợp ướt (“wet clutch”: bộ ly hợp đặt trong dầu và dùng dầu để tản nhiệt & bôi trơn – thường dùng trong xe máy),  và JASO T904-MB đáp ứng yêu cầu làm việc với bộ ly hợp khô (“dry clutch”:  được hiểu là không nhúng dầu – thường dùng trong xe tay ga).

JASO M345 (FA, FB, FC) được áp dụng cho các động cơ xăng 2 thì, và đặc biệt tham chiếu đến việc tạo muội thấp, tính bôi trơn tốt, tẩy rửa cao, ít khói và giảm khí thải.

Các tiêu chuẩn trên, đặc biệt JASO-MA và JASO-FC, được lập ra cho những yêu cầu ứng dụng dầu nhờn chưa có đặc tả API.

Dầu nhớt xe máy phân loại theo chuẩn JASO T904 được chia làm 4 cấp: JASO MA, JASO MA1, JASO MA2 và JASO MB. Sự phân loại này dựa trên kết quả kiểm ma sát hộp số (clutch system friction test) theo phương pháp JASO T904:2006.

1. Nhớt dùng xe tay ga - số Top One (Xuất xư: USA) 10w40 (lon màu đỏ)

Để đạt chuẩn JASO, trước hết dầu nhớt phải đáp ứng được một trong các cấp chất lượng dưới đây:

• 1. API SG, SH, SJ, SL, SM,
•  
• 2. ILSAC GF-1, GF-2, GF-3,
•  
• 3. ACEA A1/B1, A3/B3, A3/B4, A5/B5, C2, C3.

• 1. Nhớt Ipone (Xut xứ: Pháp) 10w40 dùng xe PKL  

4. Các chỉ số khác

- ISO ( International Organization for standardization: Tổ chức tiêu chuẩn quốc tế.

- NLGI (National Lubricating Grease Institute, USA): Viện mỡ nhờn quốc gia Hoa Kỳ.

- NMMA (National Manuafactures Association): Hiệp hội các nhà sản  xuất tàu thủy Quốc gia của Mỹ.

- AGMA (Americian Grear Manufacturers Assiciation): Hiệp hội các nhà sản xuất bánh răng/ hộp số Hoa Kỳ.

- ASTM (Americian Society of Testing and Materials): Tổ chức kiểm định và thiết bị Hoa Kỳ.

- EMA (Engine Manufacturers Association): Hiệp hội các nhà sản xuất động cơ Băc Mỹ.

- ICOMA ( International Council Of Marine Industry Associaton): Hội đồng quốc tế của các Hiệp hội công nghiệp Hàng Hải.

Tại thị trường Việt Nam có rất nhiều thương hiệu dầu nhớt nhưng ít khi nào chúng ta quan tâm đến các thông số ghi trên mỗi chai (lon) nhớt dùng cho xe của chúng ta, hy vọng với bài viết này chia sẻ những thông tin bổ ích đến người dùng hiểu hơn về cấp nhớt, từ đó chọn lựa cho xe của mình. 

Các bạn admin của trang Chất Xe cũng đang dùng loại nhớt Top One (Xuất xứ: USA), Ipone (Xuất xứ: Pháp) dành cho xe tay ga và xe số. Admin chia sẻ với bạn đọc cấp nhớt đang sử dụng:

- Top one 10W30 dùng cho xe tay ga (50cc-150cc): ở cấp nhớt này xe chúng ta thường xuyên đi phố, nội ô hay kẹt xe, 

thay mới sau mỗi 2.000Km.

- Top one 10W40 dùng cho xe tay ga - xe số (50-150cc): đây là dạng tổng hợp có thể dùng cho xe tay ga và xe số và ở cấp nhớt này xe chúng ta có thể đi đường trường hoặc trong thành thị (dạng phổ biến), cấp nhớt này rất tiện, thay mới sau mỗi 2.000Km.

- Top one 20W50 dùng cho xe tay côn (50-150cc) như Ex 150cc, Sonic 150cc, Satria 150cc, Winner 150cc..., thay mới sau mỗi 2.000Km.

- Ipone 10w40 dùng xe PKL thay nhớt sau mỗi 3.000Km.

Các bạn muốn biết chi tiết có thể liên hệ số Hotline của Chatxe.net nhé.

Nguồn: Tổng hợp